بررسی عوامل مؤثر بر رسوب زایی لس ها با کاربرد مدل فیزیکی شبیه ساز باران

Authors

محمد نهتانی

سادات فیض نیا

حسن احمدی

حمیدرضا پیروان

abstract

لس ها یکی از نهشته‎های مهم کواترنری در شمال شرق ایران اند و از میزان فرسایش بالایی برخوردارند. تحقیق حاضر با استفاده از یک دستگاه شبیه ساز بارانِ قابلِ حمل با پلات یک متر مربع با هدف تعیین عوامل مهم مؤثر بر رسوب زایی لس‎ها در محدودة حوضة آبخیز گرگانرود انجام شد. برای تهیة نقشة واحدهای کاری، نقشه‎های کاربری اراضی، شیب، و اَشکال فرسایش با استفاده از امکانات gis تلفیق شد. سپس، در مجموع، طی 69 آزمایش در 23 واحد کاری با شبیه ساز باران میزان رواناب و رسوب به دست آمده اندازه گیری شد. برای تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و نوع کانی رسی و وزن مخصوص ظاهری در مجاورت هر پلات از مواد سطحی نمونه برداری شد. در محل استقرار شبیه ساز باران جدول اطلاعات توصیفی ـ شاملِ مختصات جغرافیایی، درصد شیب، ارتفاع، عمق افق a ـ و دیگر اطلاعات ضروری تکمیل شد. برای تعیین ارتباط منطقی میان متغیرهای مختلفْ از همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. هرچند به نظر می رسید عوامل بسیاری در تولید رواناب و رسوب در لس ها مؤثرند، نتایج نشان داد شمارِ معدودی عامل کلیدی در این منطقه نقش تعیین کننده تری دارند؛ به طوری که شیبْ مهم ترین عاملِ کنترل میزان رسوب زایی در لس هاست و پس از آن میزان سیلت نمونه قرار دارد. نتایج رگرسیون چندگانه مدلی ایجاد کرد که 80 درصد تغییرات رسوب را مشخص می کند. در مدل به دست آمده شیب، میزان سیلت، و ظرفیت تبادل کاتیونی ارتباطی مثبت و میزان کاتیون کلسیم ارتباطی منفی با میزان رسوب زایی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی عوامل مؤثر بر رسوب‌زایی لس‌ها با کاربرد مدل فیزیکی شبیه‌ساز باران

لس‌ها یکی از نهشته‎های مهم کواترنری در شمال شرق ایران‌اند و از میزان فرسایش بالایی برخوردارند. تحقیق حاضر با استفاده از یک دستگاه شبیه‌ساز بارانِ قابلِ حمل با پلات یک متر مربع با هدف تعیین عوامل مهم مؤثر بر رسوب‌زایی لس‎ها در محدودة حوضة آبخیز گرگانرود انجام شد. برای تهیة نقشة واحدهای کاری، نقشه‎های کاربری اراضی، شیب، و اَشکال فرسایش با استفاده از امکانات GIS تلفیق شد. سپس، در مجموع، طی 69 آزمایش ...

full text

بررسی تأثیر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تولید رواناب و رسوب با استفاده از شبیه ساز باران

در میان فرآیندهای مختلف تخریب اراضی، فرسایش خاک تهدیدیجدی برای منابع خاک و آب کشور است. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تأثیر مهمی بر تولید رواناب و رسوب دارند. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر برخی از این خواص در تولید رواناب، رسوب، و همچنین غلظت رسوب در شرایط صحرا انجام شد. آزمایشها روی خاکهای منطقه گُل آباد اردستان با متوسط بارندگی سالیانه حدود 170 میلی متر اجرا شد. به این منظور از یک بارانسا...

full text

بررسی تأثیر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تولید رواناب و رسوب با استفاده از شبیه ساز باران

full text

تاثیرپذیری تولید رواناب و رسوب خاکهای تحت چرخه انجماد- ذوب در شرایط شبیه ساز باران

عوامل متعددی بر تعیین و تغییر فرآیند تولید رواناب و ایجاد فرسایش خاک موثر هستند. لیکن نقش بسیاری از این عوامل مانند فرآیندهای انجماد و ذوب به خوبی مدنظر قرار نگرفته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شبیه سازی و تبیین اثرات چرخه انجماد- ذوب در خاک تحت شرایط شبیه سازی باران بر تولید رواناب و رسوب انجام گرفت. پس از تحلیل شرایط دمای هوا و اعماق مختلف خاک حاکم بر منطقه مادری و تعیین عمق هدف 10 سانتی...

full text

رسوب زایی و فرسایش پذیری بین شیاری در بخشی از مراتع سجزی- کوهپایه اصفهان با استفاده از باران ساز مصنوعی

full text

طراحی و ساخت شبیه ساز باران قابل حمل

شبیه‏سازی باران یکی از روش‏های مهم برای اندازه‏گیری فرایندهای هیدرولوژیکی و فرسایش خاک است. ارزیابی سریع و قابلیت تکرار زیاد از مزایای استفاده از شبیه‏ساز باران است. شبیه‏ساز ساخته‌شده به وزن تقریبی 20 کیلوگرم قابلیت شبیه‏سازی باران با شدت‏های 8/2 تا 5/9 سانتی‏متر بر ساعت در سطح کرت آزمایشی با مساحت یک تا سه مترمربع را دارد. اندازه‏گیری قطر قطرات از روش‏های گلولۀ آردی و لکۀ رنگی به‏دست آمد. روش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

مرتع و آبخیزداری

Publisher: دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 5044-2008

volume 68

issue 2 2015

Keywords

رسوب زایی شبیه ساز باران گرگانرود لس مدل رگرسیونی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com